ارتباط بین عفونت‌های دندانی، آلوپسی و علائم روانی مانند بی‌حوصلگی و افسردگي
عفونت‌های مزمن دندانی از جمله آبسه‌ها، پریودنتیت و پوسیدگی‌های درمان‌نشده می‌توانند فراتر از محدوده دهان اثر بگذارند. شواهد جدید نشان می‌دهند که این عفونت‌ها ممکن است نقش مهمی در بروز اختلالات خودایمنی از جمله آلوپسی (ریزش موموضعي) و همچنین علائم خفیف روانی مانند بی‌حوصلگی یا افسردگی داشته باشند. این مقاله به بررسی ارتباط احتمالی بین سلامت دهان و بروز مشکلات عمومی بدن می‌پردازد.
در گذشته سلامت دهان و دندان به‌عنوان بخشی جداگانه از سلامت کلی بدن در نظر گرفته ميشد. اما پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که بین بیماری‌های دهان و مشکلات سیستمیک مانند بیماری‌های قلبی، دیابت، و حتی اختلالات روانی یا خودایمنی رابطه وجود دارد.
اگرچه هنوز مطالعات بیشتری برای اثبات قطعی این روابط لازم است، اما شواهد اولیه حاکی از آن است که سلامت دندان نقش غیرقابل انکاری در سلامت عمومی، از جمله پوست و روان، ایفا می‌کند. توجه به عفونت‌های دندانی و درمان به‌موقع آن‌ها، می‌تواند گامی مهم در مدیریت برخی بیماری‌های خودایمنی و علائم روان‌تنی باشد.
منابع پیشنهادی برای تحقیق بیشتر:
• Journal of Oral Microbiology
• International Journal of Trichology
• Journal of Psychosomatic Research
• PubMed articles on “Oral infection and systemic inflammation
بررسی موردی (Case Studies) با جزئیات علمی:
مطالعه موردی ۱:
Tsitou, A., & Koliniotou-Koumpia, E. (2023) – International Journal of Preventive and Clinical Dental Research
در این گزارش، مردی ۳۸ ساله با ریزش مو منطقه‌ای (alopecia areata) مراجعه کرد. در بررسی‌های اولیه، هیچ علت هورمونی یا خودایمنی دیگری یافت نشد. پس از معاینه دهان، عفونت مزمن در دندان شماره ۲۶ تشخیص داده شد. با انجام درمان ریشه، طی ۳ ماه، نواحی ریزش مو بهبود پیدا کرد.
نتیجه‌گیری: درمان عفونت دندانی احتمالاً عامل بهبود ریزش مو بوده است.
منبع: Tsitou A., Koliniotou-Koumpia E. (2023). IJPCDR, 9(3): 134–136.
⸻
مطالعه موردی ۲:
Fatemi, F. R., et al. (2016) – Case Reports in Dermatological Medicine
در این مطالعه، خانمی ۴۱ ساله با آلوپسی آره‌آتا مقاوم به درمان گزارش شد. آزمایش‌های ایمنی نرمال بودند، اما عفونت در ناحیه اپیکال دندان‌های خلفی بالا وجود داشت. پس از انجام اپیکوتومی و درمان ریشه، ریزش مو متوقف شد و رشد مجدد مو مشاهده گردید.
نتیجه‌گیری: عفونت دهانی احتمالاً محرک حمله خودایمنی بوده است.
منبع: Fatemi F.R., et al. (2016). Case Rep Dermatol Med, Article ID: 1923586.
DOI: 10.1155/2016/1923586
مکانیسم‌های زیستی احتمالی:
۱. افزایش سیتوکین‌های التهابی:
• پریودنتیت مزمن باعث ترشح سیتوکین‌هایی مثل IL-1β، IL-6 و TNF-α می‌شود.
• این عوامل وارد گردش خون شده و می‌توانند سد خونی–مغزی را عبور کرده و روی سلول‌های ایمنی پوست و فولیکول مو اثر بگذارند.
۲. اختلال در ایمنی سلولی:
• در هر دو بیماری (پریودنتیت و آلوپسی آره‌آتا)، سلول‌های T-cytotoxic بیش‌فعال هستند.
• این سلول‌ها به اشتباه فولیکول مو را بیگانه تشخیص می‌دهند و تخریب می‌کنند.
۳. میکروبیوم مشترک:
• برخی مطالعات نشان داده‌اند که پاتوژن‌های دهانی می‌توانند در مناطق دور بدن هم یافت شوند.
• احتمال دارد dysbiosis (اختلال تعادل باکتریایی) در دهان منجر به التهاب در پوست شود.
نتیجه‌گیری نهایی مقاله:
• شواهد از مطالعات موردی، اپیدمیولوژیک، و آزمایشگاهی حاکی از ارتباط قوی و معنادار بین پریودنتیت و بروز یا تشدید آلوپسی آره‌آتا هستند.
• درمان عفونت‌های دندانی مزمن می‌تواند نه‌تنها به بهبود سلامت دهان، بلکه به کنترل علائم خودایمنی و روان‌تنی کمک کند.
• نیاز به تحقیقات بیشتر برای اثبات رابطه علّی وجود دارد، اما دندان‌پزشکان و متخصصان پوست باید به این رابطه توجه ویژه داشته باشند
