تبخال دهانی چیست / علتها، علائم و راههای درمان تبخال

تبخال دهانی یک عفونت ویروسی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) ایجاد میشود. این ویروس باعث ایجاد تاولهای کوچک و دردناک روی لبها، داخل دهان یا اطراف آن میشود.
سوزش و خارش قبل از ظاهر شدن تاولها.
تاولهای پر از مایع که ممکن است ترکیده و زخم شوند.
درد و ناراحتی هنگام خوردن یا صحبت کردن.
خشکی و پوستهپوسته شدن در مراحل پایانی بهبودی.
تماس مستقیم با فرد مبتلا (مانند بوسیدن).
استفاده مشترک از وسایل شخصی مانند لیوان یا حوله.
ضعف سیستم ایمنی که میتواند باعث فعال شدن ویروس نهفته شود.
داروهای ضدویروسی مانند آسیکلوویر و والاسیکلوویر برای کاهش شدت علائم.
استفاده از کرمهای موضعی برای کاهش درد و التهاب.
پرهیز از استرس و تقویت سیستم ایمنی برای جلوگیری از عود تبخال.
تبخال دهانی معمولاً طی ۷ تا ۱۰ روز بهبود مییابد، اما اگر مکرراً عود میکند، بهتر است با پزشک مشورت کنید.

وقتی تبخال زدهاید، بهتر است از مراجعه به دندانپزشکی خودداری کنید، زیرا:
۱. احتمال انتشار ویروس هرپس سیمپلکس (HSV-1) به نواحی دیگر یا افراد دیگر
• تبخال ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) است که بهشدت مسری است.
• در طول درمان دندانپزشکی، ممکن است ویروس از طریق بزاق یا لمس به لبها، دهان، ابزار دندانپزشکی یا حتی دندانپزشک و کارکنان منتقل شود.
۲. تحریک و تشدید تبخال
• هنگام انجام درمانهای دندانپزشکی (مانند جرمگیری، ترمیم یا جراحی)، ناحیه اطراف دهان و لبها ممکن است تحت کشش یا ضربه قرار بگیرد.
• این مسئله میتواند باعث درد شدید، ترکیدن تبخال و گسترش آن شود.
۳. طولانیتر شدن روند بهبودی
• استرس و تحریک ناشی از کارهای دندانپزشکی ممکن است روند بهبود تبخال را کندتر کند.
• همچنین، تزریق بیحسی موضعی ممکن است باعث تحریک و بزرگتر شدن تبخال شود.
۴. کاهش ایمنی بدن و احتمال بروز عفونت
• بدن هنگام درگیری با ویروس تبخال، سیستم ایمنی ضعیفتری دارد.
• انجام کارهای دندانپزشکی ممکن است استرس بیشتری به بدن وارد کند و باعث تشدید تبخال یا طولانیتر شدن مدت آن شود.
چه زمانی میتوان به دندانپزشکی مراجعه کرد؟
• زمانی که تبخال کاملاً خشک و بهبود یافته باشد (معمولاً ۷ تا ۱۰ روز پس از شروع تبخال).
• اگر درمان اورژانسی دندانپزشکی نیاز دارید (مثلاً درد شدید یا عفونت دندان)، باید به دندانپزشک اطلاع دهید تا اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهد.
چگونه از انتشار تبخال جلوگیری کنیم؟
• تا زمان بهبودی کامل، بهداشت دهان را رعایت کنید و از لمس کردن تبخال خودداری کنید.
• از لوازم شخصی (مثل مسواک و لیوان) بهصورت مشترک استفاده نکنید.
• در صورت لزوم، از پمادهای ضدویروس مثل آسیکلوویر برای تسریع درمان استفاده کنید.
نتیجه: اگر تبخال فعال دارید، بهتر است زمان ویزیت دندانپزشکی خود را به تعویق بیندازید تا از انتقال ویروس و مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.
تفاوت بین آفت دهان و تبخال دهانی
آفت دهان و تبخال دهانی هر دو زخمهایی هستند که در ناحیه دهان ظاهر میشوند، اما تفاوتهای مهمی دارند:
- علت ایجاد: آفت دهان معمولاً ناشی از عوامل داخلی مانند استرس، کمبود ویتامینها یا حساسیتهای غذایی است، در حالی که تبخال دهانی توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV-1) ایجاد میشود.
- محل بروز: آفت دهان داخل دهان، روی لثهها، زبان یا داخل گونهها ظاهر میشود، اما تبخال معمولاً روی لبها و اطراف دهان دیده میشود.
- شکل زخم: آفت دهان معمولاً به صورت زخمهای گرد یا بیضی با مرکز سفید یا زرد و حاشیه قرمز ظاهر میشود، در حالی که تبخال به شکل تاولهای کوچک پر از مایع است که ممکن است ترک بخورند و پوستهپوسته شوند.
- واگیردار بودن: تبخال دهانی مسری است و میتواند از طریق تماس مستقیم یا استفاده مشترک از وسایل شخصی منتقل شود، اما آفت دهان مسری نیست.
- مدت زمان بهبود: آفت دهان معمولاً طی یک تا دو هفته خودبهخود بهبود مییابد، اما تبخال ممکن است دو تا سه هفته طول بکشد تا کاملاً از بین برود.
جمع بندی:
• اگر زخم داخل دهان است و واگیردار نیست، احتمالاً آفت است.
• اگر روی لب یا اطراف دهان است و بهصورت تاول ظاهر میشود، احتمالاً تبخال است.
• تبخال مسری است، ولی آفت مسری نیست.
• آفت معمولاً ناشی از مشکلات ایمنی یا تغذیهای است، اما تبخال به دلیل ویروس ایجاد میشود.